Kolonel: we willen drie keer per dag mensen uit Kabul halen

DEN HAAG - Het ministerie van Defensie wil de komende tijd ongeveer drie keer per dag mensen met een vliegtuig weghalen uit de hoofdstad Kabul. Ze gaan naar een vliegveld in een ander land in de regio, en van daaruit worden ze met een groter vliegtuig naar Nederland gebracht. Dat zegt kolonel Peter Tankink, die de evacuatie coördineert vanuit het ministerie van Defensie in Den Haag.

Het vliegtuig is een C-130 Hercules, waarin plek is voor zestig tot zeventig mensen. Dat kunnen Nederlanders zijn, maar het kan ook zijn dat Nederland mensen meeneemt voor andere landen. "We proberen geen stoelen leeg te laten. Als we ruimte hebben voor Duitsers, Britten of anderen nemen we ze mee", zegt Tankink. De kolonel kan "uit diplomatieke overwegingen" niet zeggen waar de mensen naartoe gaan voordat ze naar Nederland komen.

In de afgelopen dagen gingen beelden van het vliegveld van Kabul de wereld over. Afghanen klampten zich vast aan militaire vliegtuigen in een poging mee te kunnen komen. Meerdere mensen kwamen zo om het leven. Volgens Tankink is de situatie nog steeds gespannen "maar kan die nu redelijk doorgaan voor een vorm van orde. Er is redelijk controle over het vliegveldterrein, de landingsbaan en de taxibaan. Er rennen geen mensen richting de vliegtuigen".

De grote chaos is nu buiten het vliegveld, aan de poort. Daar staan veel mensen die tegelijk proberen de luchthaven binnen te komen. Dat maakt het lastig om te controleren wie naar binnen mag en wie niet. "Stel je voor dat je in de zomer in een vertrekhal op Schiphol staat en daar vijf mensen uit de menigte moet halen die mee mogen. Dat is al godsonmogelijk. Als al die mensen tegelijk door één poort willen gaan, krijg je helemaal een grote verdrukking. Bovendien kunnen er mensen met boze bedoelingen tussen zitten. Dat is de grootste uitdaging waar alle landen mee te maken hebben, mensen tijdig en veilig door de poort van buiten naar binnen krijgen."

Het vliegveld van Kabul heeft één landingsbaan en nauwelijks plek om vliegtuigen te parkeren, terwijl veel landen vliegtuigen sturen om zo snel mogelijk mensen te evacueren. "Zodra een vliegtuig stilstaat en de deuren opengaan, krijgen we 30 minuten de tijd om mensen in te laten stappen. Daarna gaan de deuren dicht en gaat het vliegtuig weg. Wie op het vliegveld is maar de vlucht mist, kan met een volgende vlucht mee."

Tankink weet niet hoeveel mensen moeten worden geëvacueerd en hoelang het duurt om iedereen weg te halen uit Afghanistan. "Daarvoor opent het ministerie van Buitenlandse Zaken een tijdelijke post op het vliegveld van Kabul. De situatie van de ene minuut is een minuut later weer achterhaald. Maar alle mensen die door de poorten van het vliegveld zijn, nemen we mee. Die operatie gaat 24 uur per dag door."

Westerse landen proberen momenteel twee groepen mensen weg te halen uit Afghanistan. Allereerst zijn dat de eigen burgers. Dit kunnen mensen zijn die in Afghanistan werkten, of statushouders die familie bezochten. "De Taliban zeggen dat ze mensen met een westerse nationaliteit geen kwaad zullen doen. Het is onmogelijk om in te schatten of ze zich daaraan zullen houden", stelt Tankink. Hoe de situatie is voor Afghanen die voor internationale mogendheden hebben gewerkt, zoals tolken, kan hij ook niet inschatten.