Overheid moet beter leren improviseren in crises, vindt OVV

DEN HAAG - Meer scenario's uitwerken, beter leren improviseren en kwetsbare groepen snel identificeren. Het is een greep uit de maatregelen die de overheid volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) kan nemen om beter voorbereid te zijn op een volgende "maatschappij-ontwrichtende crisis".

De raad stelt in haar rapport over de corona-uitbraak in Nederland dat "enige terughoudendheid" vereist is, aangezien de crisis nog niet voorbij is en vervolgonderzoek nog loopt. Toch zien de onderzoekers al diverse mogelijkheden om de omgang met langdurige crises te verbeteren. Alle aanbevelingen hierover zijn gericht aan het kabinet.

Het omgaan met onzekerheden is een belangrijk overkoepelend punt. In de eerste plaats raadt de OVV het kabinet aan de voorbereiding op crises te versterken "door scenario’s uit te werken met de denkbare consequenties en de wijze waarop deze het hoofd geboden kunnen worden". De volgende stap is het bepalen van de "status van paraatheid".

Improvisatievaardigheden kan de overheid bijvoorbeeld ontwikkelen door te oefenen. Ook het gebruik van data moet in adviezen en besluiten worden betrokken. "Zorg daarmee voor een zo goed mogelijk actueel beeld van het verloop van de crisis en inzicht in de uitvoering en effectiviteit van de maatregelen."

De OVV vindt dat de minister van Volksgezondheid tijdens gezondheidscrises meer bevoegdheden moet krijgen om problemen "effectief te kunnen aanpakken". Deze minister moet "rechtstreeks bindende aanwijzingen" kunnen geven.

Ook de advisering moet beter, vindt de raad. Die raadt aan om naast de advisering voor de korte termijn "parallel en afzonderlijk" ook te regelen dat adviezen voor de lange termijn worden gegeven.