Shell wilde dat aardbevingen weer 'geaccepteerd' zouden worden

DEN HAAG - Shell wilde er in 2015 voor zorgen dat aardbevingen in Groningen als gevolg van de gaswinning weer "geaccepteerd" zouden worden, blijk uit het verhoor van Shell-baas Ben van Beurden door de parlementaire enquêtecommissie. In een nota schreef Shell Nederland dat bevingen "weer een normaal onderdeel van gaswinning" moesten worden. "Bij elke mijnbouwactiviteit kan dit soort ongemak horen. Daar hadden we natuurlijk ook jarenlang mee geleefd", reageert Van Beurden in zijn verhoor.

Daar is Shell achteraf "waarschijnlijk naïef" over geweest, beschouwt Van Beurden nu. Het bedrijf heeft er "te lang over gedaan om tot het inzicht te komen" dat de bevingen ook tot grote maatschappelijke onrust leiden. De nota was opgesteld in voorbereiding op een gesprek tussen Shell en topambtenaren van het ministerie van Economische Zaken in het voorjaar van 2015. Shell maakte zich grote zorgen om de steeds strengere opvattingen over de hoeveel gas die dochterbedrijf NAM uit het Groningenveld mocht halen.

Het zou volgens Shell "desastreus" zijn als bij de winning alleen werd gestuurd op de leveringszekerheid. In het stuk wordt gesproken van een "moeras zonder ankers", leest de commissie voor. "Als productieverlaging eenmaal gepresenteerd wordt als valide maatregel voor de veiligheid, dan zit er geen stop op." Van Beurden kan zich de nota niet meer precies herinneren. Maar, zegt de Shell-baas: "Het klopte wel natuurlijk."

Onduidelijkheid

Van Beurden, die in 2014 aantrad als bestuursvoorzitter van Shell, maakte zich hier ook zorgen over in die tijd. "Ik begon me af te vragen: waar gaat het heen?" Vanaf 2015 werd over steeds lagere winningsniveaus gesproken. Daardoor werd het steeds "onduidelijker en ondraaglijker".

Niet alleen de overheid zou in de problemen komen als steeds werd gekoerst op een minimumwinning waarbij alleen de levering van genoeg gas werd zekergesteld, "voor de aandeelhouders van de NAM was het ook een probleem financieel". Als de NAM op dat niveau zou winnen, "zouden we geen winst meer maken". Dit lag volgens Van Beurden ook aan de kosten die de aandeelhouders van de NAM (naast Shell ook ExxonMobil) maakten om de schade te vergoeden.