'Om tegenwoordig een vrachtwagen of bus te controleren, moet je een expert van hoog niveau zijn'

BRUSSEL - Uitdagingen voor de handhaving van vrachtwagens en bussen stonden centraal in de toespraak van Marijke Eskes, hoofd van de operationele werkgroep van ROADPOL, tijdens de 2022 EU Road Safety Results Conference, gehouden op 8 december in Brussel.

Mevrouw Eskes, hoofd van de afdeling Verkeershandhaving van de politie in het district Midden-Nederland, hield een toespraak en nam later deel aan een paneldiscussie met experts van de Europese Commissie en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven.

Mevrouw Eskes begon met erop te wijzen dat de politie vooral verantwoordelijk is voor de handhaving, de laatste stap in de keten van regelgeving, terwijl alle andere autoriteiten en interventies niet zo succesvol waren als aanvankelijk werd gehoopt.

Als eerste van de uitdagingen noemde ze de complexiteit van wet- en regelgeving op het gebied van goederen- en personenvervoer. "Dit betekent dat handhaving alleen kan worden opgelegd door goed opgeleide politieagenten. Om tegenwoordig een vrachtwagen of bus te controleren, moet je een expert van hoog niveau zijn", aldus Eskes.

Ze voegde verschillende voorbeelden toe, waaronder het verbod voor chauffeurs om de verplichte wekelijkse rusttijd van 45 uur in de cabine van de vrachtwagen te nemen. Volgens Eskes bestaat er geen alomvattende methode waarmee een officier dit op een goede manier kan controleren. "Het manipuleren van tachografen is een zeer geavanceerde overtreding die alleen zeer goed opgeleide agenten kunnen detecteren. En voor dit soort controles langs de weg heeft de politie ook specifieke uitrusting nodig die erg duur is en dus vaak nauwelijks beschikbaar is", legde Eskes uit.

Het tweede punt van de presentatie van Eskes was de onevenredige verhouding tussen de hoogte van de sancties en het financiële voordeel van de vervoerder bij het overtreden van de regels. "Boetes lijken hoog, maar zijn laag in vergelijking met het economisch voordeel dat wordt behaald door het niet naleven van de wet. We zien dus veel recidive. Een van mijn agenten in Nederland stopte drie weken achter elkaar een vrachtwagen met dezelfde chauffeur met een lading hooi die te hoog en te lang was. De verklaring van de chauffeur was dat zijn baas zei dat hij liever de boetes betaalde dan voor extra brandstof en extra salaris te betalen en weer een transportopdracht kwijt te raken", zei Eskes tegen de zaal.

Ze voegde eraan toe dat transporteurs uit financiële overwegingen het onderhoudsniveau van voertuigen verlagen en dat de politie daarom veel slecht onderhouden vrachtwagens en bussen tegenkomt.

De opleiding van politieagenten op het gebied van verkeerscontroles is een ander punt van zorg. "Het kost ook veel tijd en geld om politiepersoneel op te leiden en goed opgeleid te houden. Verkeersveiligheid heeft in de meeste Europese landen geen prioriteit en daarom is er niet genoeg geld voor dergelijke opleidingen. De politiecapaciteit gaat vooral naar strafbare feiten en terrorisme, maar niet naar verkeershandhaving en zeker niet naar handhaving van overtredingen van vrachtwagens en bussen", legt Eskes uit.

Afleiding van de bestuurder werd ook opgemerkt door mevrouw Eskes. "Het is een probleem voor alle weggebruikers, maar omdat we het hebben over zware voertuigen is dit probleem hier nog ernstiger. Het gevaar voor de rest van de weggebruikers en de schade die kan worden aangericht is enorm", aldus Eskes.

Volgens haar is de grootste uitdaging van afleiding van vrachtwagen- en buschauffeurs de detectie omdat politieauto's laag zijn en chauffeurs op een hoger niveau zitten. "We moeten dus slim en inventief zijn om deze schendingen te zien. Wij huren vrachtwagens of bussen in om te kunnen vaststellen dat chauffeurs afgeleid zijn. Maar dit kost veel geld dus we kunnen het alleen incidenteel doen. De monocam die we in Nederland hebben ontwikkeld kan een grote hulp zijn om dit probleem op te lossen."

Eskes beëindigde haar toespraak door te wijzen op het optimisme bij het omgaan met deze kwesties. "De meeste problemen zijn op te lossen als we als handhavers en andere instanties samenwerken op de weg en samen controleren. Deze samenwerking hebben we al jaren in werkgroepen en bij het trainen van agenten en wegcontroles met ECR (European Controle Route). ECR is een grensoverschrijdend netwerk van vervoer over de weg en ontwikkelt zich nu tot een breder netwerk binnen de EU en dat geeft ons in de nabije toekomst meer mogelijkheden om samen te werken en elkaar te helpen. Sinds 2021 werkt ROADPOL samen met ELA (Europese Arbeidsautoriteit) en het is zeer succesvol, ook al zijn we net met de samenwerking begonnen", merkt Eskes op.