Kabinet had 13,5 miljard over voor het landbouwakkoord

DEN HAAG - Het kabinet had 13,5 miljard euro klaarliggen voor het landbouwakkoord, blijkt uit bijlagen van het vrijgegeven conceptakkoord met de titel 'In Beweging'. Bijna 3 miljard daarvan was bedoeld voor nieuwe stalsystemen en innovaties om de stikstofuitstoot van een bedrijf te verminderen. Dergelijke innovaties zijn niet onomstreden: sommige blijken minder effectief dan beloofd, terwijl ze voor boeren erg duur zijn.

In het concept benadrukten de partijen wel dat alleen geld geïnvesteerd moest worden in "nieuwe technieken die emissies daadwerkelijk verlagen". Voor innovaties die inmiddels niet meer toereikend zijn, had het kabinet ook geld willen uittrekken. De investeringen in innovatie hadden verder moeten leiden tot "innovatiehubs" waar bedrijven, overheden, kennisinstellingen en studenten samen zouden werken, en waar start-ups uit hadden moeten voortkomen.

Veruit het meeste geld van de hele pot (8,25 miljard) was bedoeld voor grond, het verplaatsen of het beëindigen van bedrijven. Ook had het kabinet 1 miljard euro uitgetrokken voor natuurbeheer en circulaire landbouw en ongeveer 750 miljoen euro voor biologisch en natuurinclusief boeren. In totaal had in 2030 15 procent van de totale landbouwgrond biologisch moeten zijn. De uitvoeringskosten van het totale landbouwakkoord had ongeveer een miljard euro gekost.

Of het kabinet straks nog steeds bereid is 13,5 miljard euro voor alle landbouwplannen uit te trekken, is niet bekend. Premier Mark Rutte zei op zijn wekelijkse persconferentie alleen dat er 24,3 miljard euro is voor de landbouwsector. Maar dat geld is ook bedoeld voor de stikstofaanpak van het kabinet.

Afgelopen week klapten de onderhandelingen, nadat landbouworganisatie LTO eruit was gestapt. Nu komt het kabinet zelf met een pakket, dat in september wordt verwacht. Het is allerminst zeker dat alle onderdelen van het concept ook het kabinetsplan zullen halen.

Landbouwminister Piet Adema schrijft vrijdag in de begeleidende brief al wel snel werk te willen maken van onder meer de bedrijfsopvolging door jonge boeren, het verder ontwikkelen van de biologische sector en het voorbereiden van de zogeheten stoffenbalans. Daarmee sturen boeren zelf op welke stoffen hun bedrijf op komen en weer verlaten. Voor deze maatregelen wil Adema snel 175 miljoen euro uittrekken: in augustus valt hierover een definitief besluit.