ACM verwacht dat tarieven netbeheerders stijgen door hoge energieprijzen en investeringen voor energietransitie
DEN HAAG - Huishoudens moeten er rekening mee houden dat zij in 2024 naar verwachting ongeveer 8 euro per maand meer zullen betalen voor het transport van gas en elektriciteit naar hun huis. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) moet de jaartarieven voor netbeheerders nog vaststellen. Netbeheerders dienen hun tariefvoorstellen daarvoor binnenkort in bij de ACM. De ACM publiceert deze voorstellen begin oktober op de website en neemt hier eind november 2023 een besluit over.
Vanwege de omschakeling van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie wordt er steeds minder aardgas gebruikt en moet er steeds meer (duurzame) elektriciteit getransporteerd worden. Om dat mogelijk te maken moeten netbeheerders de komende jaren vele miljarden euro’s investeren in de uitbreiding en aanpassing van netten. Deze kosten voor de energietransitie moeten door alle gebruikers van de netten (huishoudens en bedrijven) gezamenlijk worden betaald uit de transporttarieven. De ACM moet de netbeheerders voldoende financiële ruimte geven om alle noodzakelijke investeringen te doen. Het is de taak van de ACM hierbij wel altijd een balans te vinden tussen de 3 belangen betaalbaarheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid, nu en in de toekomst.
In 2023 betaalden alle gebruikers van de regionale elektriciteits- en gasnetten in totaal ca €6 miljard aan transportkosten. Dit zal in 2024 naar verwachting oplopen tot zo'n €7 miljard. Gebruikers van het hoogspannings- en extrahoogspanningsnet van TenneT betaalden in 2023 circa €1,3 miljard aan transportkosten. Dit zal in 2024 naar verwachting oplopen tot circa €2,6 miljard.
Tariefstijging 2024
De verwachte tariefstijgingen in 2024 worden voor een groot deel veroorzaakt door de hogere energieprijzen. Bij het transport van elektriciteit en bij het omzetten van bijvoorbeeld hoogspanning naar laagspanning gaat energie verloren. Ook bij het transport van gas ontstaan netverliezen. Netbeheerders zijn hiervoor verantwoordelijk en berekenen deze kosten vervolgens door in hun tarieven. TenneT heeft in juni 2023 al aangekondigd dat de tarieven als gevolg van de gestegen energieprijzen flink zullen stijgen. Regionale netbeheerders en bedrijven die zijn aangesloten op het hoogspanningsnet of extrahoogspanningsnet van TenneT betalen de transportkosten direct aan TenneT. Andere bedrijven en huishoudens die zijn aangesloten op de laagspanningsnetten van de regionale netbeheerders betalen deze kosten via hun eigen netbeheerder.
Een tweede oorzaak voor de tariefstijgingen is een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) in juli 2023. Het CBb heeft bepaald dat regionale netbeheerders extra financiële ruimte moeten krijgen voor investeringen in de energietransitie. De ACM heeft besloten deze extra inkomsten voor regionale netbeheerders (in totaal ca. €2 miljard) over de komende 3 jaar te verdelen. Voor 2024 gaat het om een bedrag van ca. €500 miljoen. Voor TenneT wordt deze extra ruimte (in totaal ca. €200 miljoen) na 2024 in de tarieven verwerkt.
De ACM publiceert in oktober 2023 de tariefvoorstellen van de regionale netbeheerders en TenneT en neemt in november 2023 de definitieve tarievenbesluiten. Dan is bekend hoe hoog de tarieven voor huishoudens en bedrijven in 2024 zullen zijn.