Organisaties: Staat moet export F-35-onderdelen Israël stoppen

DEN HAAG - Oxfam Novib, Amnesty International, PAX en The Rights Forum willen dat de Nederlandse staat stopt met het exporteren van onderdelen voor F-35-gevechtsvliegtuigen naar Israël, zo is naar voren gekomen tijdens een kort geding bij de rechtbank in Den Haag. De Staat moet niet langer bijdragen aan de mensenrechtenschendingen die plaatsvinden in Gaza, vinden de organisaties. De Staat verweert zich hiertegen.

De mensenrechtenorganisaties hekelen de opstelling van de Staat tegenover de oorlog in Gaza en willen via de rechter verandering hierin afdwingen. Zo wordt gewezen op de talloze doden in Gaza en de verwoeste woonwijken.

Levering van onderdelen voor de gevechtsvliegtuigen zorgt er in hun ogen voor dat Nederland medeverantwoordelijk is voor de afstraffing van de Gazaanse burgerbevolking. Partnerlanden in Europa, inclusief Israël, worden vanuit een logistiek centrum op vliegbasis Woensdrecht voorzien van de reserveonderdelen. "Het gaat om een schakel die het mogelijk maakt om echte bommen, op echte huizen en op echte families te gooien", aldus de directeur van Oxfam Novib Michiel Servaes tijdens de zitting.

Oorlogsrecht

De landsadvocaat betoogde namens de Staat dat het een legitieme vraag is of de Israëlische reactie op de terreurdaden van Hamas niet te ver is gegaan. "Maar het antwoord is complex." Zo wordt naar voren gebracht dat Israël zichzelf mag verdedigen en het moeilijk is om "van afstand te beoordelen" of dit gebeurt binnen de regels die ervoor gelden. "Het is niet vastgesteld dat het oorlogsrecht opzettelijk wordt geschonden met de F-35", aldus de landsadvocaat.

Er is ook geen verplichting in het wapenprogramma om te toetsen of Israël de onderdelen nog wel zou mogen krijgen. Daarbij is er volgens de landsadvocaat sprake van "complexe belangen" en kost de situatie "tijd en afstemming".

Doden en gewonden

Zondag meldde het Palestijnse gezondheidsministerie in Gaza dat er sinds het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël op 7 oktober al 15.523 Palestijnen zijn omgekomen bij Israëlische aanvallen. Meer dan 41.000 Palestijnen raakten gewond.

De rechter doet uiterlijk volgende week vrijdag uitspraak. Mogelijk lukt dit eerder, dat wordt dan gecommuniceerd.