Oud-Martinairvrachtvliegers verliezen grotendeels zaak tegen KLM en vakbond VNV

AMSTERDAM - De kantonrechter wijst vrijwel alle eisen af van een grote groep voormalige Martinairvrachtvliegers in hun zaak tegen KLM en de vakbond Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV). De vrachtvliegers hebben recht op de Martinair-cao die ten tijde van de overname van de activiteiten bij Martinair door KLM gold, maar niet op de gunstiger KLM-cao en -pensioenregeling. Alleen ten aanzien van hun eis om anciënniteit dan wel senioriteit te laten meetellen bij een eventuele komende reorganisatie geeft de kantonrechter de vrachtvliegers gelijk. 

Na jarenlange procedures tussen vrachtvliegers van Martinair en KLM maakte het Gerechtshof in Den Haag in een uitspraak van 8 juni 2021 definitief uit dat er bij de overname van activiteiten bij Martinair door KLM sprake was van overgang van onderneming, en wel per 1 januari 2014. Een dergelijke overgang betekent dat de rechten en verplichtingen die er op het moment van overgang voor de werknemers zijn automatisch overgaan van Martinair naar KLM. 

De vrachtvliegers startten vervolgens in 2022 bij de kantonrechter in Amsterdam een procedure over deze kwestie. Zij vonden dat zij door hun indiensttreding bij KLM in 2014 recht hebben gekregen op beloning volgens de KLM-cao en KLM-pensioenregeling.  Ook eisten zij achterstallig salaris vanaf 1 januari 2014. Bovendien wilden de vrachtvliegers, in het kader van de anciënniteit/senioriteit, net zo worden behandeld als KLM-vliegers en dat moet volgens de vrachtvliegers ook gelden als er in de toekomst een reorganisatie komt bij KLM, waardoor vliegers moeten worden ontslagen. Tot slot maakten (een aantal van) de vrachtvliegers aanspraak op functies op de vliegtuigen van KLM. Volgens de vrachtvliegers handelde de vakbond VNV onrechtmatig jegens hen door hen onvoldoende en onjuist te informeren over hun rechten en plichten. Dat maakt VNV volgens hen schadeplichtig.

Schijnconstructie niet aannemelijk

De kantonrechter wijst vrijwel alle vorderingen van de vrachtvliegers af. Die oordeelt dat ten tijde van de overgang  per 1 januari 2014 voor de vrachtvliegers de Martinair cao en een eigen Martinair pensioenregeling gold. Op de rechten hieruit kunnen de vrachtvliegers aanspraak maken, maar niet op de gunstiger KLM-cao (met onder meer een hoger salaris) en de KLM-pensioenregeling. Dat Martinair feitelijk als zelfstandige onderneming niet meer zou bestaan en er dus sprake is van een schijnconstructie, die enkel tot doel heeft de vrachtvliegers te benadelen acht de kantonrechter niet aannemelijk: Martinair is nog steeds een bestaande onderneming, met alles wat daarbij hoort. 

Geen aanspraak op loon of schadevergoeding

De vrachtvliegers kunnen geen aanspraak maken op loon of schadevergoeding nu zij, na de oproep van KLM in 2021 om weer te komen werken, dat alleen wilden als zij betaald zouden worden volgens de KLM-cao. Dat zij niet bereid waren op de Martinair-voorwaarden te werken is een omstandigheid die in redelijkheid voor rekening van de vrachtvliegers behoort te komen. Zij vallen niet onder de KLM-cao en kunnen dan ook geen aanspraak maken op functies op KLM-vliegtuigen.

De anciënniteit/senioriteit gaat volgens de kantonrechter niet mee over, nu deze niet terug te voeren is op een financieel recht, dat overgaat bij overgang van onderneming,  De kantonrechter sluit daarbij aan bij de uitspraken van het Europese Hof van Justitie.

Onder de geschetste omstandigheden wordt geoordeeld dat KLM niet gehouden is haar functiegebouw en cao, waaronder 3000 KLM-vliegers vallen,  ondergeschikt te maken aan de belangen van de vrachtvliegers. 

Anciënniteit moet meetellen bij eventuele reorganisatie

Ten aanzien van de eis van de vrachtvliegers om de anciënniteit dan wel senioriteit wel te laten meetellen in het kader van een eventuele reorganisatie, waarbij vliegers moeten afvloeien, overweegt de kantonrechter dat de ontslagvolgorde wel terug te voeren is op een financieel recht. Immers, hoe langer iemand is dienst blijft, hoe langer de loonbetalingsverplichting van de werkgever blijft gelden. Dit onderdeel van de eis van de vrachtvliegers wordt daarom toegewezen.

VNV onderbouwde naar behoren dat zij haar leden in voldoende mate heeft voorgelicht en van het geven van onjuiste informatie is niet gebleken. VNV maakte verder aannemelijk at zij opkwam voor zowel de blauwe (KLM) vliegers als voor de rode (Martinair) vrachtvliegers. Dat is ook de taak van een vakbond. De eisen van de vrachtvliegers tegen VNV worden daarom ook afgewezen.