Plasterk: coalitie PVV, VVD, NSC en BBB kan wel, maar nu niet

DEN HAAG - [update 17:20 uur] Door het vertrek van NSC-leider Pieter Omtzigt van de formatietafel kan informateur Ronald Plasterk niet zeggen dat er perspectief is op een regeringscoalitie van PVV, VVD, NSC en BBB in welke vorm dan ook. Dat schrijft hij in zijn verslag aan de Tweede Kamer. Maar zijn indruk blijft dat overeenstemming tussen de vier partijen "niet uitgesloten is en zeer wel kan worden bereikt".

Plasterk adviseert een nieuwe informateur te benoemen "met ruime bestuurlijke en politieke ervaring". Die informateur moet zich nadrukkelijk bezighouden met de vorm van een nieuw kabinet. VVD en NSC hebben aangegeven alleen te willen gedogen. "Het moge duidelijk zijn dat niet iedereen een kabinet slechts kan gedogen", schrijft Plasterk. Het was niet zijn opdracht in deze fase om over de vorm van een toekomstig kabinet te spreken.

De VVD had nog voor het eerste overleg publiekelijk aangegeven alleen te zullen gedogen en dus niet in een kabinet te stappen. Later liet ook de NSC aan de formatietafel weten niet aan een meerderheidskabinet te zullen meedoen. Afgelopen week heeft Omtzigt dat ook naar buiten gebracht, nadat hij uit het overleg met de drie andere partijen was gestapt. Omtzigt had voor die tijd al gezegd voorstander te zijn van een minderheidskabinet of extraparlementair kabinet.

Plasterk adviseert in zijn eindverslag dat het onderzoek zich in een volgende informatieronde zou moeten richten op "een kabinet dat kan rekenen op voldoende steun in de volksvertegenwoordiging en daarbij aan te geven op welke wijze dit tot stand kan komen." Hij vindt het belangrijk dat de vorming van een kabinet "goed recht doet aan de verkiezingsuitslag, inclusief de grote verschuivingen die daarbij hebben plaatsgevonden".

Het lijkt Plasterk nuttig om in de volgende ronde ook andere politieke partijen aan de formatietafel uit te nodigen. Die ruimte was er wel, maar daar is geen gebruik van gemaakt.

Oud-minister Plasterk was na de Kamerverkiezingen eerst verkenner en begon medio december aan zijn opdracht om te kijken of een samenwerking tussen PVV, VVD, NSC en BBB mogelijk was. Na de aanbieding van zijn verslag aan de Tweede Kamer maandag, is hij geen informateur meer.

Woensdag debatteert de Kamer over het verslag. Plasterk zal daarbij ook aanwezig zijn als de Kamer daar om vraagt, zodat hij een toelichting kan geven.