Rutte moet koorddansen bij algemene beschouwingen

DEN HAAG (Novum) - Het belangrijkste debat van het jaar, de algemene beschouwingen, dat woensdag en donderdag wordt gevoerd in de Tweede Kamer, staat nadrukkelijk in het teken van de Eerste Kamer. Omdat de coalitie van VVD en PvdA in de senaat geen meerderheid heeft is het kabinet afhankelijk van steun van de oppositie. Die ruikt dan ook een kans en presenteerde al allerlei plannen. Maar iedere flirt met de een, zet de verhouding met de ander op scherp.

Tijdens de algemene beschouwingen worden de plannen besproken die het kabinet op Prinsjesdag heeft gepresenteerd. Woensdag zijn de fractievoorzitters aan zet, donderdag dient premier Mark Rutte (VVD) hen van repliek. Het zal spitsroeden lopen worden voor Rutte, die de felle aanvallen van de fractieleiders moet pareren, maar tegelijkertijd de oppositie te vriend moet houden.

De afgelopen dagen kwamen de voor het kabinet belangrijkste oppositiepartijen CDA, D66, ChristenUnie GroenLinks met tegenbegrotingen. Maar vrijwel ieder voorstel dat hierin staat zorgt voor problemen in het kabinet, of in de polder.

Zo wil het CDA een nullijn in de zorg, hetgeen indruist tegen de afspraken die met de bonden zijn gemaakt in het zorgakkoord. D66 wil dat de hervormingen op de arbeidsmarkt eerder worden doorgevoerd, maar dat staat weer haaks op wat in het sociaal akkoord is afgesproken. De ChristenUnie wil niet zes, maar drie miljard bezuinigen, wat voor de VVD onbespreekbaar is, net als de nivelleringsvoorstellen van GroenLinks. Voor de PvdA is minder nivelleren, zoals D66 wil, weer een gruwel.

Zo lopen coalitiepartijen VVD en PvdA het risico tegen elkaar uitgespeeld te worden. Beide partijen vrezen bovendien een morrende achterban. De PvdA zit met het besluit over de JSF in de maag en de lastenverzwaringen die in het nieuwe pakket van zes miljard zitten liggen moeilijk bij de liberalen.

Het dit voorjaar met de werknemers en werkgevers gesloten sociaal akkoord is wat de PvdA betreft heilig, maar VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra en minister van Economische Zaken Henk Kamp (VVD) zeiden afgelopen weekeinden dat dit niet in beton gegoten was. Vicepremier Lodewijk Asscher (PvdA) riposteerde dat het sociaal akkoord 'staat als een huis'.

Rutte zal donderdag moeten laveren tussen al deze wensen en belangen. Een fout is snel gemaakt, zeker tijdens de Algemene Beschouwingen, waar naast de grote druk waaronder alle deelnemers staan, ook vermoeidheid een rol van belang speelt. Niet zelden duurt het debat tot in de kleine uurtjes, en dan neemt de kans op een uitglijder toe. Want niet alleen het Binnenhof ligt bezaaid met bananenschillen, ook in de drassige polder is het glibberen.