Janoekovitsj wil blijven vechten voor Oekraïne

AMSTERDAM - De afgezette Oekraïense president Viktor Janoekovitsj ziet zich nog steeds als wettige president van het land. Hij wil blijven vechten voor Oekraïne, zei hij vrijdag op een persconferentie in de Russische stad Rostov-aan-de-Don. Hij hekelde de steun van het Westen voor de demonstranten op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev.

De macht in Oekraïne is volgens Janoekovitsj nu in handen van nationalisten en fascistische rauwdouwers. Ze vertegenwoordigen volgens hem niet de 45 miljoen Oekraïners.

"Ik ben niet afgezet. Ik was gedwongen om Oekraïne te verlaten", zei Janoekovitsj. Volgens hem liep zijn leven en dat van zijn naasten gevaar. Hij sprak verder over het belangrijke akkoord dat hij vorige week vrijdag sloot met leden van de oppositie, dat tot stand kwam na westerse bemiddeling.

Grondwettelijke hervormingen hadden meteen na het sluiten van het akkoord een evenwicht moeten hebben brengen in de politieke verhoudingen in het land. Janoekovitsj geloofde dat de bemiddeling van Polen, Duitsland en Frankrijk te goeder trouw was. Het compromis was controversieel, maar hij tekende het toch. "Het was een noodzakelijke beslissing op dat moment."

Zodra er een reële mogelijkheid is en zijn veiligheid is gegarandeerd, wil Janoekovitsj terug naar Oekraïne. Ook het Westen moet zijn verantwoordelijkheid nemen en vasthouden aan het akkoord dat vorige week vrijdag werd gesloten met de oppositie, en waar ook de handtekeningen van de ministers van buitenlandse zaken van Polen, Duitsland en Frankrijk onder staan.

Janoekovitsj acht zijn afzetting niet in overeenstemming met de wet. Voor de afzetting is een speciale afzettingsprocedure, die niet is gevolgd. Alle wetten die het parlement heeft aangenomen, zijn daarom volgens Janoekovitsj niet geldig. "Ik erken ze niet, en zal ze nooit erkennen. Ik heb ze niet ondertekend."

Janoekovitsj benadrukte dat hij de situatie beoordeelt als moeilijk. Toch gelooft hij dat het land de crisis te boven kan komen. "Oekraïne is een sterk land, we komen er wel uit." Volgens hem moeten de belangen van alle regio's van het land worden beschermd.

Aan de voor mei geplande presidentsverkiezingen in Oekraïne neemt Janoekovitsj naar eigen zeggen niet deel. Over de toekomstige rol van ex-premier en rivaal Joelia Timosjenko bleef hij vaag. "Ik weet niet wat haar verdere lot zal zijn. Of ze deelneemt aan de verkiezingen of niet. Ik denk dat het Oekraïense volk zich zal uitspreken of voor haar een rol is weggelegd in de politiek of niet."

Kort na het sluiten van het akkoord ontvluchtte Janoekovitsj vorige week vrijdag Kiev. Demonstranten namen bezit van regeringsgebouwen in de stad. Zondag werd Janoekovitsj door het parlement uit zijn ambt gezet, een stap die hij eerder al onwettig noemde. Donderdag werd duidelijk dat Janoekovitsj in Rusland was.

In de loop van deze week concentreerden de spanningen zich met name op de Krim, een autonome regio van het land waar veel etnische Russen wonen. In de stad Sebastopol op de Krim ligt bovendien de Zwarte Zeevloot van Rusland. (Novum)