NAVO-chef: Rusland moet soevereiniteit respecteren
AMSTERDAM - Rusland moet de soevereiniteit, de territoriale integriteit en de grenzen van Oekraïne respecteren, ook als het gaat om troepenbewegingen. Dat zei NAVO-chef Anders Fogh Rasmussen zaterdag op Twitter. Volgens de secretaris-generaal is de-esacalatie nu van groot belang. De lidstaten werken hiertoe nauw samen, aldus Fogh Rasmussen.
De NAVO heeft voor maandag spoedoverleg belegd over de dreiging van een Russische invasie in Oekraïne. De vraag is nu of de nieuwe, Europeesgezinde machthebbers in Kiev mogen hopen op de bescherming van het bondgenootschap.
Rusland is geen lid van de NAVO. De Russische regering kan een
Oekraïens verzoek om hulp aan de NAVO dus niet torpederen, zoals zij dat in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties wel kan.
Oekraïne is echter evenmin NAVO-lid. De interim-regering in Kiev kan daardoor geen beroep doen op de krachtigste solidariteitsgelofte van de NAVO, artikel 5 van het Noord-Atlantisch Verdrag. Daarin beloven de bondgenoten een aanval op één van hen op te vatten als een aanval op hen allemaal.
Wel werkt Oekraïne al jaren nauw samen met de NAVO. Het Oekraïense leger nam zelfs al meermalen deel aan NAVO-operaties. Als 'partner' van het bondgenootschap kan Kiev aanspraak maken op steun.
De Litouwse minister van buitenlandse zaken Linas Linkevicius stelde zaterdag dat door een Russische inval in Oekraïne artikel 4 van het Noord-Atlantisch Verdrag in werking zou treden. Die clausule schrijft, zodra de veiligheid van het bondgenootschap in het geding komt, strategisch overleg tussen de bondgenoten voor. Wat dat voor Oekraïne zou betekenen is nog onduidelijk.
De laatste dagen wordt zo nu en dan ook het zogeheten Boedapest
Memorandum uit 1994 weer eens afgestoft. In dat akkoord beloofden Rusland, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië de soevereiniteit en de grenzen van Oekraïne te respecteren. Die toezegging lijkt echter weinig toe te voegen aan andere internationale verdragen zoals het Handvest van de Verenigde Naties. (Novum)