CNV: UWV moet lopende boeteprocedures stopzetten

UTRECHT - Uitkeringsinstantie UWV moet een streep halen door alle lopende procedures, waarbij mensen een boete hebben gekregen voor het – meestal zonder opzet – verkeerd invullen van hun ‘urenbriefjes’. Daarvoor pleiten juristen van CNV Vakmensen.

Het gaat hierbij om boetes die het UWV oplegt bij een terugvordering van te veel ontvangen uitkering (Ziektewet of WW). Deze boetes zijn omstreden, omdat het in driekwart van de gevallen gaat om goedwillende mensen, die het formulier niet goed begrijpen en bij het invullen een vergissing maken. Het UWV erkent dat laatste overigens zelf ook en stopt per 1 juli met het uitdelen van boetes voor deze zogenaamde ‘witte fraude’. “De formulieren blinken niet uit in duidelijkheid”, zegt Margriet Kuiper, rechtshulpverlener bij CNV Vakmensen. “Als mensen in hun onwetendheid een fout maken, is het natuurlijk niet de bedoeling dat een vergissing zwaar wordt bestraft. Daarom is het goed dat het UWV stopt met die boetes. Wij zeggen nu: maak dan nu meteen schoon schip en maak een eind aan alle nog lopende procedures waarbij een boete is opgelegd.”  

In de papieren

Juristen van CNV Vakmensen hebben op dit moment meerdere zaken in behandeling. “Het is vooral onwetendheid”, weet Kuiper uit gesprekken met leden. “Mensen realiseren zich bijvoorbeeld niet dat ze op de formulieren niet alleen de gewerkte uren moeten doorgeven, maar álle uren waarover loon is betaald. Dus ook overwerk en ziektedagen. En reisuren die door de werkgever worden betaald.”

Als het UWV achteraf de fout constateert, volgt een terugvordering én een boete van vaak 50 procent over het gevorderde bedrag. “Dat kan flink in de papieren lopen”, zegt Kuiper.

“Het gaat vaak om mensen in een financieel zwakke positie, die opeens veel geld terug moeten betalen. Daar komt bij dat ze zich schamen. Ze worden behandeld als een fraudeur, terwijl ze absoluut niet met opzet verkeerde informatie hebben doorgegeven. Sterker nog, ik weet van iemand die vooraf met het UWV heeft gebeld hoe het zat met reisuren, of hij die er ook bij moest tellen. Nee hoor, dat hoefde niet, kreeg hij te horen. En dan achteraf wel een boete krijgen. Wij zijn voor deze man een procedure gestart, maar het is natuurlijk heel moeilijk om te bewijzen dat het UWV aan de telefoon verkeerde informatie heeft verstrekt.”

In het geval van de reisuren gaat het om een boete van 1.750 euro. “Die zaak loopt nog”, zegt Kuiper. “In een ander geval, waarbij de overuren niet goed waren doorgegeven, ging het om een boete van 2.430 euro. Dat hebben we uiteindelijk met veel moeite kunnen terugbrengen tot 120 euro.”

Boetes kwijtschelden

Nu het UWV vanaf 1 juli stopt met het beboeten van de zogenaamde ‘witte fraude’ (het onbewust en niet met opzet verstrekken van verkeerde gegevens) pleiten de CNV-juristen ervoor dat alle nog lopende boeteprocedures worden stopgezet. Kuiper: “Wij willen coulance voor deze mensen en kwijtschelding van de boetes. Want het is nogal merkwaardig als we straks nog maandenlang verwikkeld zijn in juridische procedures, terwijl het boetesysteem inmiddels al is aangepast.”