AIVD: erbarmelijke omstandigheden in kalifaat
DEN HAAG - Mensen die uitreizen naar het kalifaat, leven daar in erbarmelijke omstandigheden. Het eten is duur, de huizen zijn smerig en de medische zorg is slecht. Kinderen worden al op jonge leeftijd geconfronteerd met dood en verderf en huizen van gevluchte inwoners van het gebied worden bewoond door meerdere gezinnen. Vaak is er maar een paar uur per dag elektriciteit.
Dat beeld schetst inlichtingendienst AIVD dinsdag in de publicatie Leven bij IS, de mythe ontrafeld. De informatie is verkregen door 'inlichtingenmatig onderzoek', waar de geheime dienst niet verder op in wil gaan. IS zelf presenteert het kalifaat als een plek waar iedereen een huis krijgt en voldoende eten; waar het vuilnis wordt opgehaald en de medische zorg uitstekend is geregeld.
De AIVD denkt dat er momenteel 150 Nederlandse volwassenen in IS-gebied verblijven en minimaal 70 kinderen. Jongens krijgen al vanaf hun negende wapentraining. "Het leven voor kinderen is er zwaar en traumatiserend'', staat in het rapport. Ze kunnen gewond raken door bombardementen, of omkomen. Ze zijn geregeld al op jonge leeftijd getuige van openbare executies en lijfstraffen.
Voor mannen die als strijder worden ingezet in het kalifaat, bestaat de kans dat ze executies, martelingen en verkrachtingen moeten uitvoeren.
Alleenstaande vrouwen en weduwen komen terecht in kleine, vieze vrouwenhuizen, waar vaak onvoldoende eten is en waar ze maar een keer per week naar buiten mogen. Het kalifaat verlaten is erg moeilijk, omdat IS paspoorten van jihadgangers meteen inneemt na aankomst. Elke keer dat jihadisten het IS-gebied uit willen, moeten ze toestemming vragen. Dat wordt volgens de AIVD steeds moeilijker, vanwege paranoia in de hoge rangen van IS. Daar zou de angst heersen dat jihadgangers IS toch de rug toe willen keren vanwege de slechte levensomstandigheden.
Verhalen over hoe het leven werkelijk is in het kalifaat naar buiten brengen en daarmee IS afvallen is zo gevaarlijk dat het (bijna) niet gebeurt, stelt de AIVD. De dienst denkt dat mede daarom er nog steeds zoveel mensen uitreizen uit Nederland naar het strijdgebied. Naar schatting zijn dat er momenteel ongeveer vijf per maand.