COA moet zich houden aan maximumaantal asielzoekers in Ter Apel

GRONINGEN - [update 16:17 uur] Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) mag het maximumaantal van 2000 asielzoekers in Ter Apel niet meer overschrijden. Dit oordeelt de rechtbank in Groningen dinsdag. De gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, had een kort geding aangespannen tegen het COA.

Het COA krijgt vier weken de tijd om aan de eis te voldoen zonder dat asielzoekers daaronder lijden. De rechtbank legt het COA een dwangsom op van 15.000 euro voor elke dag dat er te veel asielzoekers in het aanmeldcentrum in Ter Apel worden opgevangen, met een maximum van 1,5 miljoen euro.

Regelmatig zitten er meer dan 2100 asielzoekers in Ter Apel en soms zelfs ongeveer 2500. Volgens de rechter blijft het COA nalatig bij het nakomen van de afspraken. Het COA had aangevoerd dat het zijn best doet, maar dat te weinig gemeenten meewerken met de opvang. Dat doet er volgens de rechter niet toe. Ook als andere gemeenten niet helpen, kan Westerwolde niet worden gedwongen om meer dan de afgesproken 2000 asielzoekers op te vangen. "Als het COA zich niet in staat acht om de overeenkomsten met de gemeente na te komen, is het aan de minister om de voorwaarden te creëren waaronder het COA die afspraken wel kan nakomen."

De overlast in Ter Apel en andere dorpen in de omgeving komt volgens het COA door een kleine groep asielzoekers, en niet doordat er meer dan 2000 asielzoekers zitten. De rechter veegde dat van tafel. "Het COA gebruikt het ontbreken van het verband als reden om zijn verplichting niet na te hoeven komen. Dan moet het COA die reden hardmaken. Los daarvan lijkt het mij evident dat overbezetting in Ter Apel het risico op overlast voor de gemeente vergroot."

De rechter citeerde ook een uitspraak van het gerechtshof in Den Haag: "De huidige problemen in de opvang van asielzoekers zijn mede het gevolg van het feit dat de Staat bestaande opvangvoorzieningen vanaf 2016 structureel heeft afgebouwd. De bijna continue crisis in de opvang van asielzoekers is een crisis die het Rijk zelf creëert en in stand houdt."

Het COA had tijdens de behandeling gezegd dat een dwangsom niet nodig was, omdat het zich sowieso aan de uitspraak zou houden. Ook daar maakte de rechter korte metten mee: "Van de overheid mag inderdaad verwacht worden dat ze ook zonder dreiging van een dwangsom rechterlijke uitspraken zal nakomen. Maar dat geldt ook voor de afspraken die zijn gemaakt met de ombudsman als mediator. Die verwachting is niet ingelost."